Μέθανα από Β (Αίγινα). Το νησάκι μπροστά είναι η Ν. Μονή
Μέθανα
Η χερσόνησος των Μεθάνων είναι ένας εντυπωσιακός ορεινός όγκος, που ξεχωρίζει χαρακτηριστικά από θαλάσσης. Στο εσωτερικό του βρίσκεται το νεκρό εδώ και 2000 χρόνια ηφαίστειο των Μεθάνων. Η πόλη των Μεθάνων βρίσκεται στις Ανατολικές ακτές της χερσονήσου, «βλέποντας» την είσοδο στο στενό του Πόρου.
Στην αρχαιότητα, η πόλη των Μεθάνων βρισκόταν κοντά στο Μεγαλοχώρι, πάνω σε απόκρημνο παραλιακό λόφο. Οι λίγες ανασκαφές που έχουν γίνει έδειξαν πως ο λόφος αυτός είχε κατοικηθεί από τα προϊστορικά χρόνια (μυκηναϊκά αγγεία). Ερείπια της πόλης διάσπαρτα υπάρχουν μέχρι και σήμερα, ενώ τα τείχη της ακρόπολης (4ος αιώνας π.Χ.) είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Η πόλη είχε και λιμάνι το οποίο εντοπίζεται περί το μισό νμλ ΝΑ του μικρού παραλιακού χωριού Βαθύ.
Η θάλασσα ΒΔ της χερσονήσου των Μεθάνων είναι το βαθύτερο σημείο του Σαρωνικού κόλπου, σε περίπου 2 νμλ από την Α. Παναγιά βρίσκονται βάθη 400μ. Εκεί λοιπόν, σε αυτή τη θάλασσα, οι αρχαίοι πίστευαν ότι ζούσαν τέρατα και την απόφευγαν κατά την πλεύση τους.
Τα Μέθανα είναι γνωστά από την αρχαιότητα για τα ιαματικά νερά τους. Εδώ και 3000 χρόνια, θειούχες πηγές αναβλύζουν μέσα από το έδαφος, κοντά στην παραλία αλλά και μέσα στην θάλασσα, σε διάφορα σημεία της χερσονήσου. Στη σημερινή πόλη των Μεθάνων υπάρχει ένα μεγάλο θεραπευτικό κέντρο, κατάλληλο για ρευματοπάθειες, δερματικά, νευρολογικά κ.ο.κ. Κοντά στα αρχαία Μέθανα (από την άλλη μεριά), βρίσκονται επίσης ιαματικές πηγές.
Το εσωτερικό της χερσονήσου των Μεθάνων είναι γενικά έρημο και σε διάφορα σημεία του άφυτο. Πίσω από αυτό το γεγονός βρίσκεται το ανενεργό πια ηφαίστειο των Μεθάνων, με τους πολλούς κρατήρες του. Σύμφωνα με πληροφορίες από τους αρχαίους Στράβωνα και Παυσανία, το ηφαίστειο εξερράγη περί το 250 π.Χ., με εκτενείς καταστροφές στην γύρω περιοχή. Το αποτέλεσμα ήταν η ζωή στο εσωτερικό των Μεθάνων να εκλείψει και όσοι κάτοικοι επιβίωσαν από τη λάβα και την τέφρα που υπήρχε στην ατμόσφαιρα για πολλές μέρες, να εγκαταλείψουν τα Μέθανα.
Ο κρατήρας της Καημένης Χώρας είναι ο πιο γνωστός από όλους τους κρατήρες, με βάθος 50μ. και διάμετρο 100μ. Μπορείτε να πάτε μέχρι το μικρό και σχεδόν εγκαταλελειμμένο χωριό με τα αυτοκίνητο και μετά με τα πόδια προς τον κρατήρα. Το μονοπάτι είναι χαραγμένο στη λάβα και στο τέλος του σας περιμένουν απίστευτες εικόνες σεληνιακού τοπίου. Στο χωριό έχει μια εποχιακή ταβέρνα, για καλό και για κακό όμως πάρτε μαζί σας νερά και στερεά τροφή, γιατί δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκεί κοντά.
Πόρος
Το νησί του Πόρου είναι στην ουσία δύο νησιά, τα οποία κατά την αρχαιότητα ονομάζονταν Σφαιρία και Καλαυρία. Η Σφαιρία ήταν το μικρό νησάκι απέναντι από το Γαλατά, στο οποίο σήμερα απλώνεται αμφιθεατρικά η πόλη του Πόρου και το καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρο. Συνδέεται με την πολύ μεγαλύτερη νήσο Καλαυρία, η οποία είναι ουσιαστικά το νησί του Πόρου πλην της πόλης του, μέσω γέφυρας. Η Σφαιρία πήρε το όνομα της από τον ηνίοχο του άρματος του Πέλοπα, Σφαίρο, έναν ικανότατο ηνίοχο χάρη στον οποίο ο Πέλοπας νίκησε την περίφημη αρματοδρομία με τον Οινόμαο και έγινε βασιλιάς της Ηλίδας.
Το όνομα Καλαυρία πιθανότατα προέρχεται από το «καλή αύρα» (κάτι σαν το Buenos Aires) και σχετίζεται με τον προστάτη του νησιού Ποσειδώνα.
Αρχικά το νησί του Πόρου ήταν ενωμένο με την απέναντι ξηρά της Πελοποννήσου και αποκόπηκε στην ύστερη αρχαιότητα λόγω καθίζησης του εδάφους, δημιουργώντας έτσι το θαλάσσιο στενό του Πόρου.
Στην αρχαία πόλη της Καλαυρίας βρέθηκαν ερείπια ναού αφιερωμένου στον θεό Ποσειδώνα. Το ιερό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 190 μ. και βρίσκεται στη θέση Παλάτια, μεταξύ των δύο ψηλότερων κορυφών Βίγλα και Προφήτης Ηλίας (ίσως η πιο μαγευτική τοποθεσία του νησιού). Ο λαμπρός αυτός ναός χτίστηκε περί τον 6ο αι. π.Χ., δυστυχώς όμως σήμερα ελάχιστα λείψανα απομένουν καθώς τα περισσότερα ευρήματα κλάπηκαν από τα γειτονικά νησιά και χρησιμοποιήθηκαν για οικοδομικά υλικά. Όσα αξιόλογα ευρήματα σώθηκαν βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο του Πόρου.
Κατά την Βυζαντινή περίοδο τα νησιά του Σαρωνικού υπέφεραν από επιδρομές πειρατών. Στον Πόρο οι πειρατές χρησιμοποιούσαν ως ορμητήριο τον όρμο της Μπαρμπαριάς (Βαγιωνιά). Την περίοδο της τουρκοκρατίας το νησί παρέμεινε ανεξάρτητο.
Το 1830 εγκαταστάθηκε στον όρμο Πόρου ο πρώτος Ελληνικός Πολεμικός Ναύσταθμος, όμως το καλοκαίρι του 1831, κατά τη διάρκεια της ισχυρής εμφύλιας διαμάχης ανάμεσα στον Ι. Καποδίστρια και τους Υδραίους, ο Μιαούλης έκαψε ένα μέρος του Ελληνικού Στόλου για να μην αναλάβει την αρχηγία Ρώσος Ναύαρχος.