Σύμφωνα με τον γεωγράφο Στράβωνα, η πόλη της Σαλαμίνας βρισκόταν κοντά στις Κολώνες κατά τους ομηρικούς χρόνους, όπου σήμερα σώζονται ερείπια του αρχαίου πύργου. Η πόλη αυτή ήταν η έδρα του βασιλιά Τελαμώνα. Κατά τους κλασικούς χρόνους η πόλη της Σαλαμίνας βρισκόταν στη Σελήνια. Σήμερα σώζονται ερείπια του αρχαίου λιμανιού και ο τάφος των Σαλαμινομάχων.
Οι αρχαίοι Έλληνες ανέφεραν ότι, μετά τη βασιλεία του Ασωπού (του οποίου κόρες ήταν η Σαλαμίνα και η Αίγινα) και των διαδόχων του, το νησί κατελήφθη από αποίκους από την Αίγινα με επικεφαλής τον Τελαμώνα, ο οποίος απέκτησε τον Αίαντα και τον Τεύκτρο (Αργοναυτική Εκστρατεία). Τα δύο αυτά αδέλφια έλαβαν μέρος στους Τρωικούς Πολέμους με 12 πλοία, αλλά αργότερα ο Τεύκτρος εγκατέλειψε το νησί και πήγε στην Κύπρο, όπου ίδρυσε τη μεγαλοπρεπή πόλη “Σαλαμίνα”.
Αργότερα, ο δισέγγονος του Τελαμώνα δώρισε ελεύθερα το νησί στους Αθηναίους και προς τιμήν του έγινε πολίτης της Αθήνας. Από τότε, η τύχη του νησιού ήταν μαζί με την τύχη της Αθήνας, μέχρι που οι Αθηναίοι ερήμωσαν τη Σαλαμίνα, θεωρώντας τους κατοίκους της “ένοχους προδοσίας”, μετά τη συμμαχία που έκαναν με τους Μακεδόνες κατά τη διάρκεια του πολέμου Αθήνας-Μακεδονίας. Από τους επόμενους αιώνες υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες για το νησί. Αξίζει να αναφερθεί ότι η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς το 170 μ.Χ.
Η πόλη της Σαλαμίνας, όπως τη γνωρίζουμε, εγκαινιάστηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο ως οικισμός για τη φιλοξενία προσφύγων.
Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας: Αναγνωρισμένη ως η ναυμαχία όλων των αιώνων, έληξε με ελληνική νίκη. Η ναυμαχία έλαβε χώρα στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. Οι αντίπαλοι ήταν οι ακόλουθοι:
– Ο περσικός στόλος υπό τον βασιλιά Ξέρξη: 1.200 πλοία – 300.000 στρατιώτες.
– Ο ελληνικός στόλος υπό τον Λακεδαιμόνιο Ευρυβιάδη: 380 πλοία (180 υπό τον Αθηναίο Θεμιστοκλή) – 85.000 στρατιώτες.
Οι Πέρσες είχαν κατακτήσει μέχρι και την Αθήνα. Όλα τα γυναικόπαιδα της Αθήνας εκκενώθηκαν στη Σαλαμίνα. Κατά τη διάρκεια των πολεμικών συμβουλίων, οι Πελοποννήσιοι στρατηγοί ήθελαν η ναυμαχία να γίνει κοντά στον Ισθμό της Κορίνθου (διώρυγα της Κορίνθου). Ο Αθηναίος Θεμιστοκλής επέμενε στα πλεονεκτήματα του στενού της Σαλαμίνας, τόσο πολύ που έστειλε κρυφά τον δάσκαλό του να επικοινωνήσει με τον Ξέρξη και να του πει, ψέματα, ότι οι Έλληνες σχεδίαζαν να φύγουν. Έτσι, οι ενέργειες του Ξέρξη επιτάχυναν τη σύγκρουση των δύο στόλων.
Ο τραγικός ποιητής Αισχύλος, ο οποίος έλαβε μέρος στη ναυμαχία, περιγράφει: “Την αυγή, μετά τις ενθουσιώδεις προτροπές του Θεμιστοκλή, οι Έλληνες άρχισαν να επιβιβάζονται στα πλοία, τραγουδώντας τον υπέροχο παιάνα (θριαμβευτικό ύμνο): ‘Ω παιδιά των Ελλήνων, πηγαίνετε, ελευθερώστε την πατρίδα μας, ελευθερώστε τα παιδιά, τις γυναίκες, τη γη των θεών και των πατέρων μας, τους τάφους των προγόνων μας, γιατί τώρα είναι η ώρα να πολεμήσουμε για τα πάντα'”. Αυτή είναι η εκπληκτική διαφορά στην ψυχολογική προετοιμασία των Περσών, οι οποίοι πολεμούσαν για να κατακτήσουν! Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αθηναίοι πολίτες θεωρούσαν τιμή τους να είναι κωπηλάτες σε πολεμικά πλοία και αφιέρωναν τα χαλινάρια των αλόγων τους στη θεά Αθηνά στον Παρθενώνα.
Η ελληνική νίκη ήταν σε τέτοιο βαθμό που το ηθικό των Περσών κατέρρευσε και αποσύρθηκαν οριστικά από όλες τις ναυμαχίες εναντίον των Ελλήνων. Αυτό εξασφάλισε τη γενική νίκη της Ελλάδας.
Μια ιδιαίτερη γιορτή της πόλης της Σαλαμίνας είναι η “Γιορτή του Ψαρά” κατά την πανσέληνο του Αυγούστου. Μπορείτε να χορέψετε, να φάτε ψάρια και να πιείτε κρασί δωρεάν.
