Άποψη Χώρας, Αστυπάλαια
Αστροπαλιά ή Αστυπαλιά την λένε οι ντόπιοι. Ένα από τα πρώτα ονόματα της, στα αρχαία χρόνια, ήταν ΙΧΘΥΟΕΣΣΑ – άλλες αρχαίες ονομασίες ήταν Αστυπαλαία, Αστυπάλεια και Αστυπαλία. Επί ενετικής κυριαρχίας λεγόταν «Σταμπάλια». Το όνομα Αστυπάλαια, κατά μια εκδοχή, προέρχεται από το «άστυ – παλαιός», επειδή όταν εγκαταστάθηκαν οι Δωριείς βρήκαν μια παλιά πόλη.
Στην αρχαία εποχή γνώρισε μεγάλη ακμή και ιδιαίτερα στην ναυτιλία. Η ακμή της συνεχίστηκε και στην Ρωμαιοκρατία, ως εμπορικός σταθμός αλλά και στέκι πειρατών. Την αρχαία ακμή της δηλώνουν όχι μόνο τα ιερά της Αθηνάς και του Ασκληπιού, αλλά και ένα σωρό άλλα ευρήματα. Μετά τους Περσικούς πολέμους (5ος π.Χ. αιώνας), το νησί ανήκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Από εδώ καταγόταν ο αρχαίος κυνικός φιλόσοφος και ιστορικός Ονησίκρητος, μαθητής του Διογένη (οι κυνικοί πίστευαν ότι ο άνθρωπος πρέπει να περιορίσει τις ανάγκες του και ότι πρέπει να είναι ανεξάρτητος όχι μόνο από το περιβάλλον του αλλά κι από τον ίδιο τον εαυτό του). Ο Ονησίκρητος ήταν πολύ τολμηρός και πολύ ικανός θαλασσοπόρος, εκτιμήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο και τον έκανε αρχηγό των πηδαλιούχων του στόλου του.
Επίσης από εδώ καταγόταν και ο περίφημος πυγμάχος Κλεομήδης, που στην 71η Ολυμπιάδα (496 π.Χ.) σκότωσε με ένα του χτύπημα τον αντίπαλο του Ίκκο από την Επίδαυρο. Οι Ελλανοδίκες δεν τον ανακήρυξαν ολυμπιονίκη «ως αδικήσαντα» κι εκείνος παραφρόνησε από την θλίψη του. Όταν επέστρεψε στο νησί, μπήκε σε σχολείο στην ώρα μαθήματος και κούνησε με τόση δύναμη τον κίονα που στήριζε την στέγη, ώστε αυτή έπεσε και σκότωσε όλους τους μαθητές. Οι κάτοικοι τον κυνήγησαν λιθοβολώντας τον κι αυτός κατέφυγε στο ναό της Αθηνάς, κλείστηκε σε κιβώτιο και κρατούσε το σκέπασμα με τόση δύναμη ώστε οι κάτοικοι δεν μπόρεσαν να το ανοίξουν. Όταν τελικά έσπασαν το σκέπασμα, δεν βρήκαν τίποτα μέσα. Τότε απευθύνθηκαν στο Μαντείο των Δελφών, που τους είπε ότι ο Κλεομήδης δεν είναι πια θνητός και πρέπει να τον τιμούν με θυσίες.
Ένα άλλο γεγονός που συνέβη εκείνη την εποχή, ήταν οι μεγάλες αγέλες λαγών που μάστιζαν το νησί. Τόσοι πολλοί ήταν , που λέγεται ότι μέσα σε μια μέρα οι κάτοικοι σκότωσαν 6000 λαγούς. Απευθύνθηκαν λοιπόν στο Μαντείο των Δελφών που τους είπε να εκθρέψουν σκυλιά απότ ην Λακωνία. Τελικά, ακόμα και σήμερα το νησί είναι πλούσιο σε κυνήγι λαγών.
Κατά την Βυζαντινή περίοδο, κτίστηκε το κάστρο του Αγίου Ιωάννου (9ος αιώνας μ.Χ.) στην δυτικά πλευρά του νησιού. Το 1207, το νησί καταλαμβάνεται από τον Ενετό Μάρκο Σανούδο (Δουκάτο του Αιγαίου) που το παραχώρησε στον συμπολεμιστή του Ενετό Ιωάννη Κουϊρίνι (ο απόγονος του, Νικόλαος Κουϊρίνι, έχει χτίσει στην Βενετία το μέγαρο Quirini – Stampalia / Κουϊρίνι της Αστυπάλαιας). Οι Φράγκοι είχαν υπό την κατοχήτ ους το νησί σχεδόν 3,5 αιώνες, πλην ενός διαλείμματος 60 χρόνων όταν το νησί είχε απελευθερώσει ο βυζαντινός στόλος. Το 1413 οι Κουϊρίνι έχτισαν το κάστρο που φαντάζει σήμερα στην πρωτεύουσα του νησιού και εντοίχισαν το οικόσημο τους στην εκκλησία του κάστρου. Το 1537 το νησί λεηλατείται από τον Τούρκο αρχιναύαρχο Μπαρμπαρόσα, για να παραχωρηθεί τελικά το 1540 στους Τούρκους από τους Ενετούς. Υπό τουρκικό ζυγό παρέμεινε μέχρι το 1912, οπότε κατελήφθη από τους Ιταλούς, για να ενωθεί τελικά με την μητέρα Ελλάδα, μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, το 1948.
Η Αστυπάλαια είναι ένα από τα δύο – τρία νησιά της Μεσογείου που δεν έχει καθόλου φίδια (το είχε επισημάνει από την αρχαιότητα ο Αριστοτέλης). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το νησί είναι ο πρώτος σταθμός αποδημήσεως των πελαργών από την Αφρική στην Ευρώπη / Ασία και αντίστροφα.
Μονή Αγίου Ιωάννου και Κάστρο Αγίου Ιωάννου: Η μονή είναι κτισμένη ανάμεσα σε δύο πλαγιές λόφων (στις 29 Αυγούστου έχει πανηγύρι με συνεστίαση και διήμερο γλέντι). Εδώ υπάρχει κι ένας βουερός καταρράκτης. Το βυζαντινό κάστρο μοιάζει απόρθητο και λένε ότι έχει μυστική είσοδο από τον διπλανό λόφο.
Μονή Αγίας Λιβύης: Αφιερωμένο στην Παναγιά την Φρεβαριώτισσα και χτισμένο σε κατάφυτο λεκανοπέδιο διαθέτει ξενώνα για 20 άτομα.
Μονή Παναγιάς Πουλαριανής: Η προστάτιδα των ψαράδων και των θαλασσινών γενικά. Διαθέτει ξενώνα για 30 άτομα. Είναι κτισμένη σε ύψωμα και ο βράχος από κάτω μοιάζει με γυναίκα που κρατάει μικρό στην αγκαλιά της. Είναι η Παναγία, λένε οι ψαράδες.
Τοπικές γεύσεις το φρεσκότατο ψάρι (οι αρχαίοι Έλληνες δεν την έλεγαν Ιχθυόεσσα χωρίς λόγο!) και να δοκιμάσουμε οπωσδήποτε αλμυρά «πουγκιά» (τυροπιτάκια με κοπανιστή) και γλυκά «πουγκιά» (τυροπιτάκια με «χλωρή» – τοπικό μαλακό τυρί – και μέλι).
