Το όνομα της Σύρου προέρχεται από τη λέξη «Σούρ» ή «Οσούρα» που στα αρχαία Φοινικικά σημαίνει βραχώδης, ενώ ο Όμηρος την αναφέρει στην Οδύσσεια ως «Συρίη».
Στα τέλη του περασμένου αιώνα, ανασκαφές στη βορειοανατολική μεριά του νησιού έφεραν στο φως ευρήματα που χρονολογούνται από το 2800 π.Χ. Τα αρχαία αυτά ευρήματα είναι κυρίως τάφοι, ειδώλια, αγγεία και σκεύη, τα οποία σήμερα βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Τον 6ο αιώνα π.Χ., υπήρχαν μόνο δυο πόλεις στη Σύρο, η μία στη θέση της σημερινής Ερμούπολης και η άλλη στο Γαλησσά στα νοτιοδυτικά του νησιού. Τότε έζησε και ο φημισμένος φιλόσοφος, φυσικός και αστρονόμος Φερεκύδης (δάσκαλος του μαθηματικού Πυθαγόρα του Σάμιου).
Tον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. ήταν μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας και αργότερα, το 338 π.Χ. υποτάχθηκε στους Μακεδόνες, μαζί με τις υπόλοιπες Κυκλάδες.
Κατά τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους αρχίζει η οικοδόμηση του οικισμού της Άνω Σύρου, κυρίως εξαιτίας των πειρατικών επιδρομών που έδιωξαν τον κόσμο από τα παράλια. Η αδυναμία του Βυζαντίου να προστατέψει τα νησιά οδηγεί με την πάροδο των αιώνων την Σύρο σχεδόν σε ερήμωση.
Το 1207 ο οικισμός καταλήφθηκε από τους Βενετούς και κατά την διάρκεια της Λατινοκρατίας, οι κάτοικοι ασπάζονται το καθολικό δόγμα.
Το 1566 η Σύρος έπεσε στα χέρια των Τούρκων οι οποίοι αργότερα, το 1617, κατέστρεψαν το νησί. Όμως το νησί βρισκόταν υπό την προστασία του Πάπα της Ρώμης, εξαιτίας των πολλών καθολικών κατοίκων (ενδεικτικά αναφέρεται πως η αναλογία καθολικών – ορθόδοξων την εποχή εκείνη ήταν 15 προς 1), κι έτσι κατάφερε να ορθοποδήσει και αργότερα να κρατήσει την ουδετερότητα του, όπως και κάποια προνόμια από τον Σουλτάνο.
Κατά την Επανάσταση του 1821 τελούσε υπό την προστασία των Γάλλων και δεν έλαβε μέρος στον Αγώνα εμφανώς, αλλά τον ενίσχυσε και έγινε καταφύγιο των διωκόμενων Ελλήνων.
Η Ερμούπολη είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Σύρου, η πρωτεύουσα του νησιού αλλά και όλων των Κυκλάδων, κι έτσι πρακτικά είναι το κέντρο της δημόσιας ζωής όλων των νησιών. Βρίσκεται στη ανατολική πλευρά του νησιού και είναι γνωστή και για το ναυπηγείο της και τον σημαντικό λιμένα της. Παλιότερα υπήρξε βιομηχανικό, ναυτιλιακό και πολιτιστικό κέντρο της Ελλάδας, ενώ πλέον αποτελεί γραφικό θέρετρο και έχει 11.407 κατοίκους. Επίσης, είναι μια ωραία, αρχοντική πόλη, όπου χαίρεσαι να περπατάς στους δρόμους της. Υπάρχουν επίσης πολλά μέρη που μπορείς να επισκεφτείς όπως δημοτική βιβλιοθήκη, θέατρα, μουσεία, πλατείες, πάρκα.
Ο Φοίνικας είναι ένας οικισμός στη νοτιοδυτική πλευρά της Σύρου, και διαθέτει μαρίνα για σκάφη. Προσελκύει αρκετούς τουρίστες αλλά και ναυτικό τουρισμό, καθώς είναι ένα φυσικό λιμάνι.