Η μυθολογία λέει πως το όνομα του νησιού το έδωσε ο πρώτος οικιστής της, ο Kίμωλος, που ήταν γιος του Απόλλωνα (είχε πολλά παιδιά ο θεός Απόλλωνας!). Το νησί επίσης λεγόταν «Εχινούσα» την αρχαία εποχή, δηλαδή η νήσος των Εχιδνών (φίδια), ενώ οι Βενετοί την ονόμαζαν «Αρζιεντέρα» (ασημένια).
Τον 5ο αιώνα π.Χ., είχε αναπτύξει αρκετά προηγμένο πολιτισμό, αποτελώντας δορυφόρο της Μήλου, το πολίτευμα της ήταν οργανωμένο στα πρότυπα της αθηναϊκής δημοκρατίας και πολιούχος θεά ήταν η Αθηνά. H αρχαία πόλη ήταν στην τοποθεσία «Ελληνικά» και καταποντίστηκε για άγνωστους λόγους. Ακόμα και σήμερα, από την επιφάνεια της θάλασσας, μπορούμε να διακρίνουμε ίχνη από τις κατοικίες.
Το 425 π.Χ. συμμετείχε στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία πληρώνοντας φόρο 1000 δραχμές όπως και τα άλλα νησιά των Κυκλάδων. Το 416 π.Χ. η Κίμωλος ήρθε σε μια όχι τόσο φιλική σύγκρουση με τους γείτονες της (Πολύαιγος, Ετηρεία και Λιβεία).
Από το 404 π.Χ. και το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, το νησί περνάει στην κυριαρχία των νικητών, των Σπαρτιατών και πέφτει βαριά φορολογία. Από το 394 – 45 π.Χ. μπαινοβγαίνει από την κυριαρχία ξένων λαών.
Σε όλη την αρχαιότητα, η Κίμωλος ήταν διάσημη για την κιμωλία γη, ένα κολλώδες αργιλούχο ορυκτό που το χρησιμοποιούσαν για την λεύκανση των ρούχων και σαν φαρμακευτική αλοιφή σε δερματοπάθειες, ενώ στις ιστορικές πηγές η Κίμωλος αναφέρεται μόνο ως τόπος εξόρυξης και εμπορίου της.
Το 1204, η Κίμωλος καταλαμβάνεται από τους Φράγκους (Μάρκος Σανούδος) για 4 αιώνες και κατόπιν (1617) περνάει στην Οθωμανική κατοχή. Όλα αυτά τα χρόνια ήταν καταφύγιο πειρατών (όπως και η Μήλος). Τούρκοι δεν έμεναν στο νησί, έρχονταν μονάχα μια φορά το χρόνο να εισπράξουν τους φόρους, και έφευγαν άρον άρον μην τους πιάσουν οι πειρατές.
Τα επόμενα χρόνια η Κίμωλος επισκιάστηκε από την Μήλο και θεωρούνταν απλώς ως βοσκότοπος και ψαρότοπος. Το 1944 καταλήφθηκε από τις Δυνάμεις του Άξονα και παρέμεινε υπό κατοχή ως της 8 Μαΐου 1945.
Η Κίμωλος είναι μικρό νησί, με λίγους μόνιμους κατοίκους, ουσιαστικά ένα μονάχα οικισμό και πολλές, πολλές παραλίες. Να επισκεφτούμε τους οικισμούς Μέσα και Έξω Κάστρο στο Χωριό (με ωραία αρχιτεκτονική), τα σπήλαια Βρωμόλιμνος, Γερακιάς και Κακοποτάμου, αλλά και το σπήλαιο της Κονσολίνας, εκεί που κρύφτηκε η γυναίκα του Γάλλου πρόξενου για να γλιτώσει από τους πειρατές. Αυτοί την βρήκαν, την βασάνισαν μέχρι να πει που είχε κρύψει τα κοσμήματα της και τελικά παντρεύτηκε τον αρχιπειρατή.
