Το πότε αποικίστηκε για πρώτη φορά το νησί είναι άγνωστο. Είναι βέβαιο, ωστόσο, ότι κατά τη Μινωική Εποχή (3000 – 1400 π.Χ.) οι Κρήτες ίδρυσαν εμπορικό σταθμό στο Ο. Χέλατρο. Το λιμάνι αυτό τους παρείχε ασφαλές καταφύγιο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και αποτελούσε τον πρώτο σταθμό για τα ταξίδια τους προς τα ανατολικά. Άλλωστε, τα θαλάσσια ρεύματα από τα βόρεια και ανατολικά της Κρήτης ρέουν προς τα ανατολικά (έχουν βρεθεί κατάλοιπα οικισμών καθώς και μινωικά αγγεία που χρονολογούνται από το 2000 π.Χ.).
Έτσι οι Κασιώτες άρχισαν να εξερευνούν τη θάλασσα και εξ ου και η ναυτική τους παράδοση των 4000 ετών, από τότε μέχρι τα ναυτιλιακά τους γραφεία σήμερα στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο. Ο Όμηρος έγραψε ότι η Κάσος έστειλε πλοία, μαζί με άλλους Έλληνες, για να πολεμήσουν στον Τρωικό Πόλεμο. Ουσιαστικά, το νησί ακολούθησε την τύχη των άλλων Δωδεκανήσων σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας και εξαρτήθηκε κυρίως από τη Ρόδο.
Από τη μακρά ιστορία του νησιού, αξίζει να σημειωθεί η εποχή του Ολοκαυτώματός του. Μόλις ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση κατά των Τούρκων το 1821, οι Κασιώτες έδωσαν τον εαυτό τους και 100 πλοία στη διάθεση του Έθνους (μάλιστα, ο πρωτοπόρος της Ναυμαχίας, ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης, ταξίδεψε με Κασιανό πλοίο). Οι Τούρκοι θέλησαν να τιμωρήσουν το νησί και έτσι ο ενωμένος τουρκοαιγυπτιακός στόλος, αφού ανέτρεψε την Κρήτη, στράφηκε κατά της Κάσου. Η Ελληνική Επαναστατική Κυβέρνηση, καθώς και η Ύδρα (η κύρια ναυτική δύναμη της επανάστασης), δεν ανταποκρίθηκαν στις εκκλήσεις της Κάσου να στείλουν ενισχύσεις. Υπήρχαν μόνο οι 600 Κρητικοί, οι οποίοι είχαν καταφύγει στο νησί κατά τη διάρκεια της υποταγής της Κρήτης. Η ιστορία αναφέρεται σε έναν Κασσιανό “Εφιάλτη” (προδότη), την κατάρα του ανθρώπινου γένους, που το πρόδωσε.
2000 Αλβανοί έφτασαν στο νησί στις πλάτες των υπερασπιστών και μαζί με τους αποβιβαζόμενους εχθρούς έβαλαν τους υπερασπιστές ανάμεσά τους. Ακολούθησαν σκηνές μεγάλου ηρωισμού και, όπως αναφέρει η “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους”, οι υπερασπιστές “φονεύοντες και φονευόμενοι” άνοιξαν δρόμο στους εχθρούς και όσοι απέμειναν, διασκορπίστηκαν. Ακολούθησαν τρομερές σκηνές. Οι τουρκοαλβανικές δυνάμεις, με την άδεια του αρχηγού τους, έσφαξαν όλα τα αρσενικά του νησιού, πήγαν τα γυναικόπαιδα στα σκλαβοπάζαρα και λεηλάτησαν τα σπίτια.
Όλα αυτά συνέβησαν προς τα τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου 1824. Έκτοτε οι Κασιώτες διοργανώνουν κάθε χρόνο στις 6 – 7 Ιουνίου μνημόσυνα για το Ολοκαύτωμα. Μετά το 1840, καθώς τα πράγματα ηρέμησαν, όσοι κάτοικοι του νησιού μπόρεσαν, επέστρεψαν στην Κάσο και δημιούργησαν εκ νέου τον στόλο τους. Οι αξιόλογοι ναυτικοί έκαναν το θαύμα τους (οι πρώτοι πιλότοι που διέσχισαν τα κανάλια του Σουέζ και του Παναμά ήταν και οι δύο από την Κάσο). Στα τέλη του 19ου αιώνα, πραγματοποιήθηκε η δύσκολη αλλά αποφασιστική αλλαγή από τα πανιά στη μηχανοκίνηση.
Κατά τη διάρκεια και των δύο παγκοσμίων πολέμων, οι Κάσσιοι προσέφεραν τα πλοία τους στους συμμάχους και έχασαν πολλούς άνδρες στη θάλασσα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ο εμπορικός στόλος του νησιού έχει μειωθεί δραστικά (μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούσε το ένα τρίτο του ελληνικού στόλου). Τελικά, αφού το νησί πέρασε από την ιταλική κυριαρχία κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, επανενώθηκε με τη μητέρα Ελλάδα το 1948.
Αξιοθέατα: Το νησί, όπως και η Κάρπαθος, αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη. Θα είναι μια αξέχαστη εμπειρία και θα ξαναζήσετε τις “παλιές καλές μέρες”. Μέρες γαλήνης και όχι άγχους. Μέρες όπου κυριαρχεί η ανθρωπιά και όχι το χρήμα και το κέρδος.
Γιορτές: Η γιορτή της Αγίας Μαρίνας γίνεται στις 17 Ιουλίου, η Μεταμόρφωση του Χριστού στις 6 Αυγούστου και η Παναγία στις 15 Αυγούστου. Σε όλες τις παραπάνω γιορτές σερβίρεται φαγητό και κρασί και στη συνέχεια γίνεται πάρτι.
Γεύσεις: Όλοι γνωρίζουν πόσο πολύ αρέσει στους ναυτικούς το φαγητό τους. Αυτό το ναυτικό νησί δεν αποτελεί εξαίρεση και η κουζίνα του έχει πολλές νόστιμες γεύσεις. Η πιο συνηθισμένη συνήθεια είναι τα γεμιστά πιάτα, για παράδειγμα γεμιστό αρνί, κοτόπουλο, κολοκυθοκορφάδες κ.λπ. Βέβαια αυτή η τάση συναντάται και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Ωστόσο, το πιάτο που πραγματικά ξεχωρίζει, κατά τη γνώμη μου, είναι τα κασσιανά “ντολμαδάκια” (γεμιστά αμπελόφυλλα, γνωστά σε όλη την Ελλάδα). Πρόκειται πραγματικά για ένα από τα ωραιότερα πιάτα που έχω δοκιμάσει μέχρι σήμερα. Φυσικά, υπάρχουν πολλά άλλα πιάτα, τα οποία ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την πρώτη θέση.
