Το παλαιότερο όνομα του νησιού είναι “ΚΑΛΥΝΔΑ”. Ο Όμηρος ονόμασε το νησί, μαζί με το νησί Λέρος, “ΚΑΛΥΝΔΑΙ ΝΗΣΟΙ”, και έγραψε ότι από εδώ, μαζί με τα γειτονικά νησιά, στάλθηκαν 30 πλοία στην Τροία, υπό τη διοίκηση του Φείδιππου και του Αντίφου. Μετά τον Τρωικό πόλεμο, τέσσερα πλοία από την Άργος (Πελοπόννησος), ναυάγησαν κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα και τα πληρώματά τους, που ξεβράστηκαν στον κόλπο του Πανόρμου, έχτισαν την πόλη του Άργους. Η πόλη αυτή ήταν μια από τις πρώτες πρωτεύουσες του νησιού.
Η Κάλυμνος κατοικείται από πριν από το 2000 π.Χ. Τον 11ο αιώνα π.Χ. ήρθαν στο νησί Δωριείς άποικοι από τη Θεσσαλία. Τον 6ο αιώνα π.Χ. έγινε ένας τρομερός σεισμός, ο οποίος ταρακούνησε το νησί για περισσότερες από 14 ημέρες. Το νησί Τέλενδος χωρίστηκε από την Κάλυμνο από το σεισμό και η αρχαία πρωτεύουσα ΠΟΘΑΙΑ βυθίστηκε. Κατά τη διάρκεια των ελληνοπερσικών πολέμων (5ος αιώνας π.Χ.) το νησί ελεγχόταν από την πόλη της Αλικαρνασσού, στο πλευρό των Περσών. Μετά τους πολέμους, το νησί έγινε μέλος των Αθηναίων Συμμάχων.
Ακολούθησε η ρωμαϊκή κυριαρχία και στη συνέχεια η χώρα έγινε βυζαντινή τον 3ο αιώνα μ.Χ. Το νησί διοικήθηκε από τους Ιππότες της Ρόδου τον 14ο – 16ο αιώνα και όταν το εγκατέλειψαν, το νησί υποτάχθηκε στην τουρκική κυριαρχία. Οι διάφοροι κατακτητές του νησιού, ιδίως οι Ρωμαίοι, συνέβαλαν στην αφαίρεση όλων των θησαυρών του.
Οι κάτοικοι της Καλύμνου πήραν τα όπλα και ήταν από τους πρώτους νησιώτες που επαναστάτησαν κατά τη διάρκεια των ελληνικών πολέμων ανεξαρτησίας κατά των Τούρκων το 1821. Ωστόσο, οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν συμφώνησαν να συμπεριληφθεί το νησί στο νέο ελληνικό κράτος και επέτρεψαν να παραμείνει υπό τουρκική κυριαρχία μαζί με τα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου. Το 1912, το νησί κατακτήθηκε από τους Ιταλούς και τελικά επανενώθηκε με τη Μητέρα Ελλάδα το 1948.
Η Κάλυμνος είναι διάσημη, όχι μόνο σε όλη την Ελλάδα, ως το κέντρο των Ελλήνων σφουγγαράδων (άλλα νησιά με σφουγγαράδες είναι η Νίσυρος, η Σύμη, η Χάλκη, η Κάρπαθος και η Κάσος). Θα νιώσετε σαν μέλος της οικογένειας, όταν βρεθείτε στο νησί. Μπορεί να μην βρείτε την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα που υπάρχει σε άλλα πιο τουριστικά νησιά, αλλά θα σας ανακουφίσει το φιλικό περιβάλλον. Παρατήρησα ότι πολλοί από τους ξένους τουρίστες που επισκέπτονται το νησί, έρχονται χρόνο με το χρόνο.
Κλίμα: Ο ήπιος καιρός με χαμηλή υγρασία και ηλιοφάνεια, καθιστά το νησί ελκυστικό για διακοπές όλο το χρόνο. Μπορείτε να συνδυάσετε τόσο τα θαλάσσια όσο και τα χερσαία σπορ. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τα τελευταία χρόνια, το νησί διοργανώνει αναρρίχηση. Στα Πόθια λειτουργεί η μοναδική δημόσια σχολή δυτών στην Ελλάδα, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε. Το μεγαλύτερο χόμπι των κατοίκων του νησιού είναι φυσικά οι καταδύσεις, μετά από τη μεγάλη τους παράδοση (έτυχε να δω ένα μικρό παιδί στη Τέλενδο, όχι πάνω από 10 ετών, να βουτάει στη θάλασσα και να ξαναβγαίνει κολυμπώντας με ένα τόσο μεγάλο χταπόδι που τρόμαξα. Απτόητο το παιδί δάγκωσε το χταπόδι σε ένα μοιραίο σημείο στο κεφάλι του και το σκότωσε). Μην χάσετε την ευκαιρία να μάθετε μερικά από τα μυστικά της σπογγαλιείας, κάποιες εκδρομές πραγματοποιούνται στα διάφορα εργαστήρια σπογγαλιείας του νησιού. Αν τύχει να επισκεφθείτε το νησί το Πάσχα, θα εκπλαγείτε από τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο γιορτάζεται η Ανάσταση του Χριστού (μην ξεχνάτε ότι το πασχαλινό γλέντι περιλαμβάνει το παραδοσιακό “μουούρι” – αρνί γεμιστό με ρύζι και βότανα – και το άφθονο κρασί που προσφέρεται).
Γεύσεις: Εκτός από τα θαλασσινά και τους πολλούς τρόπους παρασκευής τους, θα βρείτε μια μεγάλη ποικιλία άλλων μεζέδων.
Αξιοθέατα: Υπάρχει η εκκλησία του Χριστού (το τέμπλο της εικόνας είναι έργο του Γιαννούλη Χαλέπα, γλύπτη από την Τήνο), το κάστρο Χρυσοχεριάς (χτίστηκε από τους ιππότες του Αγ. Ιωάννη της Ρόδου στη θέση του αρχαίου και μετέπειτα βυζαντινού κάστρου), τα εργαστήρια σφουγγαριών και τα Μουσεία (Αρχαιολογικό τηλ: 23113 και Ναυτικό τηλ: 51361), τα οποία διαθέτουν πλούσια εκθέματα (στο Ναυτικό Μουσείο μπορείτε να θαυμάσετε την ιστορία των σφουγγαράδων).
